Gyş pasly

Hytaýyň Aý senenamasynda gyş pasly gaty möhüm gün terminidir. Adaty dynç alyş bolansoň, häzirem köp sebitlerde ýygy-ýygydan bellenilýär.

Gyş pasly adatça “gyş pasly”, güne çenli ”,“ ýage ”we ş.m. diýilýär.

2500 ýyl mundan ozal, bahar we güýz döwri (miladydan öňki 770-476-njy ýyllar) hakda Hytaý Günüň hereketini synlamak bilen Gyş Solstice nokadyny kesgitledi. 24 möwsümleýin bölüniş nokatlarynyň iň irki. Gregorian senenamasyna görä wagt her 22-nji ýa-da 23-nji dekabrda bolar.

Demirgazyk ýarym şary bu gün gündiziň iň gysga we iň uzyn gijesini başdan geçirýär. Gyş paslyndan soň günler has uzynlaşar we iň sowuk howa obeer şarynyň demirgazyk bölegindäki ähli ýerlere çozar. Biz hytaýlylar elmydama “jinjiu” diýýäris, ýagny Gyş Solstice gelenden soň kelläniň iň sowuk wagtyna duşarys.

Gadymy hytaý pikir edişi ýaly, ýaň ýa-da muskully, oňyn zat şu günden soň has güýçli we güýçlener, şonuň üçinem ony bellemeli.

Gadymy Hytaý bu baýramçylyga uly waka hökmünde garaýar. “Gyşky dynç güni bahar baýramyndan has uludyr” diýen nakyl bardy.

Demirgazyk Hytaýyň käbir ýerlerinde adamlar bu gün kömelek iýýärler, munuň gyş paslynda aýazdan saklanjakdygyny aýdýarlar.

Günortalylaryň tüwi we uzyn nahardan ýasalan köfte bolmagy mümkin. Käbir ýerlerde hatda asmana we ýere gurbanlyk bermek däbi bar.